SANDIMA KÖYÜ GEZİSİ VE PAZAR KAHVALTISI

18 ŞUBAT PAZAR GÜNÜ YALIKAVAK’TA

SANDIMA KÖYÜNE ZİYARETTE BULUNULDU.

MİMARLAR ODASI BAŞKANI GAMZE TÜRK`ÜN KONU İLE İLGİLİ BASINDA YER ALAN YAZISI

Sandıma’ nın hikayesi de, Güney Ege’nin ve Bodrum’un başka bir çok köyünün hikayesi gibi unutulmuşluk ve terk edilmişlikle sonlanır.

60’lara kadar kırsal yaşamın doğayla uyum içinde sürdüğü yıllarda, mütevazi ve şirin evlerinin içinde olağan

çelişkilerin dışında uyum ve huzur olan bir köymüş Sandıma. O zaman bir iki balıkçı barınağı dışında yapı

barındırmayan eteklerindeki Yalıkavak’a şimdi unuttuğumuz bir dinginlikle bakarmış.

Sonra turizm gelmiş, sonra 2. konut furyası; topraktan bir yaşam çıkarmak anlamsız hale gelmiş insanlara.

Sandıma’yı terk etmişler kıyıya göçmüşler, daha iyi bir yaşama kavuşacakları düşüncesiyle.

Köy terk edilince; yaşam çekilince odalarından, evlerinden ve sokaklarından, doku bozulmuş, çatılar çökmüş,

sonra duvarlar ve ocaklar.

90’lı yıllarda tekrar değeri anlaşılıncaya kadar iki çivi, bir mala harçla onarılarak sürdürülebilir olan yapılar,

artık ancak kapsamlı ”restorasyon” larla yok olmaktan kurtulabilir hale gelmiş durumda.

Kentsel Sit Alanı ilan edilen Sandıma için yaklaşık 10 yıl önce Koruma Amaçlı İmar Planı çalışmaları başlatıldı,

2014 yılında plan yürürlüğe girdi. Ancak yapılan itirazlarla birçok kez plan revizyonu yapıldı.

Son plan revizyonun yakında askıya çıkacağı söyleniyor. Mal sahiplerinin yapıları için münferit olarak rölöve,

restitüsyon ve restorasyon projelerini hazırlatıp, Koruma Kurulundan onay alındıktan sonra restorasyon

uygulamasına başlamasına engel bir durum yok. Restorasyon için devletin teşvik kredilerinden ve

hibelerinden yararlanabileceği konusunda mal sahipleri bilgilendirilmeli, böylece restorasyon süreci

ve köyün özgün hali ile korunması bu olanaklarla hızlandırılabilir. Ancak plan notlarında da belirtildiği gibi,

köyün dokusunun, topoğrafyasının, kayaçlarının ve yapılarının özgün haliyle korunması esas,

makina ile kazı yapılamayacağı, tüm kazıların elle yapılacağının altı çizilmiş ki bu köyün karakteri i

çin en önemli unsurlardan biri. Altyapı çalışmaları da bu esaslara titizlikle uyularak belediye tarafından başlatılmalı.

Bu uzun soluklu bir süreç, ancak ne kadar geç başlanırsa, o kadar daha fazla yitirdiğimiz şey oluyor.

Köyün yapıları çöplük ve ahıra dönüşmüş durumda. Zaten zor ayakta duran, yıkılmak üzere olan yapıların oluşturduğu köy,

keçilerin işgali altında olması nedeniyle daha da hızlı bir tahribat sürecine girmiş. Keçilerin biran önce bu bölgeden uzaklaştırılması gerekmekte.

Sandıma, ünik bir tarihi köy. El değmemişliği nedeniyle özgün hali ile korunmuş ender eski yerleşimlerimizden biri.

Vahşi inşaat faaliyetleri iyi ki buraya dokunamamış. Ancak doğru müdahalelerle, özgün halini koruyarak restorasyonuna

hemen başlanması gerekiyor. Zira biraz daha gecikme köyün tamamen yitirilmesine neden olacak. Ve onu korumak ve

tekrar özgün hali ile gelecek kuşaklara ulaştırmak hepimizin görevi.